Wielka Sobota (gr. Μεγάλο Σάββατο), dzień Zmartwychwstania Pańskiego, jest niezwykle istotnym momentem w greckich obchodach Wielkanocy. To czas oczekiwania, który niesie ze sobą głęboką symbolikę i zachęca do refleksji nad duchowymi aspektami podczas celebracji świąt Paschy. Podobnie jak i Wielki Piątek, Wielka Sobota jest także okazją do zacieśnienia więzi społecznych i kulturowych. To dzień, kiedy wspólnota grecka licznie gromadzi się w cerkwiach, aby wspólnie świętować.

powiązany artykuł

Wielki Piątek w Grecji: tradycje i zwyczaje

Liturgia

W Wielką Sobotę późnym wieczorem wierni gromadzą się w cerkwiach, aby wziąć udział w świątecznej mszy świętej. Kilka minut przed północą wszystkie światła w kościele gasną, symbolicznie przygotowując wiernych na nadejście chwili Zmartwychwstania.

Dokładnie o północy dzwony zaczynają rozbrzmiewać radośnie, a kapłan przekazuje wiernym "święty ogień", głosząc słowa "Chrystus Zmartwychwstał" (gr. Χρήστος Ανέστη), na co zgromadzeni odpowiadają chórem "Prawdziwie Zmartwychwstał" (gr. Αληθώς Ανέστη), przekazując ogień pozostałym wiernym za pomocą świec, zwanych lambadami. W tym czasie greckie niebo rozjaśnia się od fajerwerków. To naprawdę wyjątkowy moment, pełen głębokiego uniesienia i radości, symbolizujący rozpoczęcie hucznej celebracji oraz wyraz wiary w Jego Zmartwychwstanie.

Co to jest lambada?

Lambada, znana także jako lampada (gr. λαμπάδα), to tradycyjna świeca używana głównie podczas uroczystości religijnych, zwłaszcza w trakcie Świąt Wielkanocnych. Zazwyczaj ozdabiana jest symbolami religijnymi, takimi jak krzyże czy ikony świętych. Lambady dla dzieci, które otrzymują one w prezencie od rodziców chrzestnych, często dodatkowo dekorowane są maskotkami lub małymi zabawkami, co nadaje im dodatkowego uroku.

Kolacja

Po zakończeniu nabożeństwa, czyli grubo po północy, wszyscy udają się do swoich domów lub tawern, aby kontynuować świętowanie. Na początku kolacji często praktykowany jest również świąteczny zwyczaj zwany po grecku „tsougrisma” (gr. τσούγκρισμα), polegający na stukaniu się czerwonymi jajkami. Osoba, której jajko po obiciu nadal pozostaje nietknięte, uważana jest za obdarzoną szczęściem przez cały nadchodzący rok.

powiązany artykuł

Wielkanoc w Grecji: dlaczego Grecy malują jajka na czerwono

Najbardziej tradycyjnym daniem spożywanym w tym dniu jest magiritsa (gr. μαγειρίτσα), czyli gęsta zupa, przygotowywana z dużej ilości sałaty oraz jagnięcych podrobów. Do zupy dodawany jest sos augolemono (gr. αυγολέμονο) na bazie jajek i soku z cytryny. Magiritsa to potrawa, która od wieków kojarzona jest z okresem Wielkanocy i stanowi nieodłączny element paschalnego stołu w Grecji. 

To jednak często nie koniec, po kolacji zabawa często kontynuowana jest do samego rana w buzukia.

Kalo Pascha!