Początek i koniec trasy autobusu nr 50 to nic innego jak słynna Biała Wieża, która znajduje się przy ślicznej nadmorskiej promenadzie zwanej przez Greków paralią (gr. παραλία). Autobus zatrzymuje się tuż obok wieży na wydzielonym dla autobusów turystycznych miejsc, to właśnie stamtąd ruszamy w autobusową podróż po dziedzictwie Salonik.

Start: Przystanek Biała Wieża

Autobus startuje spod 30-metrowej Białej Wieży czyli Levkos Pirgos (gr. Λύκος Πύργος). To miejsce to symbol Salonik a jednocześnie powód do dumy. Wiecie, że Grecy są niezwykle dumnym narodem! Biała Wieża pochodzi z 1535 roku i jest jedyną ocalałą z 24 wież, które były niegdyś częścią dawnej fortyfikacji miejskiej. Obecnie mieści ona wystawę muzealną, poświęconą historii Salonik. Więcej przeczytać możecie TU. 

Naprzeciwko Białej Wieży znajduje się natomiast Society of Macedonian Studies (1951) (gr. Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών), gdzie prezentowana jest stała wystawa sztuki. W pobliżu znajduje się również Teatr Narodowy Północnej Grecji (gr. Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος) z 1962 roku, jak i Królewski Teatr Północnej Grecji, (gr. Βασιλικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος) zbudowany w 1997 roku na miejscu poprzedniego budynku z 1940 roku.

Pierwszy przystanek to Muzeum Archeologiczne zwane przez Greków “Archeologiko Mouseio” (gr. Αρχαιολογικό Μουσείο) z 1962 roku, które prezentuje eksponaty archeologiczne sięgające czasów prehistorycznych aż po późną starożytność. Znajdują się tu również imponujące kolekcje ceramiki, malowideł ściennych, mozaik, kowalstwa i rękodzieła. Na skrzyżowaniu ulicy Septemvriou 3 i Alei Stratou znajduje się Muzeum Kultury Bizantyjskiej z 1994 roku (gr. Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού), które prezentuje dzieła sztuki datowane na wczesne okres chrześcijaństwa aż do czasów postbizantyjskich. 

Natomiast w samym centrum miasta, na rogu ulic Tsimiski i Nikolaou Germanou, znajduje się budynek Thessaloniki YMCA: Young Men's Christian Association (gr. Χ.A.N.Θ.) wybudowany w 1934. Naprzeciwko niego, na ogromnym obszarze, mieszczą się bardzo popularne w Grecji - Międzynarodowe Targi Salonickie, które funkcjonują od 1925 roku. W tym samym kompleksie można zobaczyć również wieżę OTE (Hellenic Telecommunications Organization) po grecku zwaną Pirgo tou OTE (gr. Πύργο του ΟΤΕ) z której roztacza się piękna panora na miasto oraz Macedońskie Muzeum Sztuki Współczesnej czyli Makedoniko Musieio Sigchronis Technis (gr. Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), posiadające bogatą kolekcję obrazów, rycin, rzeźb i fotografii.

Drugi przystanek: Pałac Galeriusza

Drugi przystanek znajduje się na ulicy Alexandrou Svolou przy Placu Ippodromiou (gr. Πλατεία Ιπποδρομίου), gdzie można podziwiać znaleziska archeologiczne z rzymskiego hipodromu. Bezpośrednio obok znajduje się jedno z najbardziej tętniących życiem miejsc w mieście, mianowicie Plac Navarinou (gr. Πλατεία Ναυαρίνου), z majestatycznym Pałacem Cesarza Galeriusza, który powstał na początku IV wieku. Plac Navarinou jest zawsze pełen studentów z uwagi na bliskość dwóch uniwersytetów.

Trzeci przystanek: Kościół Agia Sofia

Czwarty przystanek: Plac Arystotelesa

Kolejny przystanek to Plac Arystotelesa (gr. Πλατεία Αριστοτέλους) to najbardziej rozpoznawalne tętniące życiem miejsce (oczywiście obok Białej Wierzy) stanowiące prawdziwe serce tego miasta! Z Placu Aristotelesa roztacza się świetny widok na całą Zatokę Thermaikou. Plac Arystotelesa stanowi również handlowe centrum miasta, łączy dwie rownolegle handlowe ulice miasta Tsimiski (gr. Τσιμιτάκη) z Egnatia (gr. Εγνατία). Tuż obok znajduje się bardzo ciekawa dzielnica Ladadika wraz z rynkiem Modiano. Według nas wszystkie te miejsca musicie zobaczyć też „na pieszo”!

Piąty przystanek: Dikitirio

Na kolejnym przystanku, po północnej stronie ul. Egnatia znajduje się XI-wieczny kościół Panagia Chalkeon i XV-wieczne łaźnie Bey Hamam. Natomiast u zbiegu ulic Egnatia i Venizelou znajdują się dwa XVI-wieczne budynki: Meczet Hamza Bey, znany również jako Alkazar, a naprzeciw niego Kryty Targ Bezesteni, który według podróżników w XVI wieku był jednym z najpiękniejszych rynków na całych Bałkanach! Na rogu ul. Egnatia i Plac Arystotelesa znajdują się również łaźnie Bey Hamam. Kolejny budynek to Diikitirio (Dom Rządowy), posiadający szczególne znaczenie architektoniczne. Zbudowany w 1891 roku, dawniej w swojej siedzibie mieścił przedstawicielstwo rządu osmańskiego, teraz znajduje się tam Ministerstwo Macedonii-Tracji. Naprzeciwko tego budynku znajduje się plac Diikitiriou ze znaleziskami z okresu rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego. Same perełki!

Szósty przystanek: Agios Dimitrios

Kościół Agios Dimitrios, dedykowany św. Dimitriosowi, patronowi i opiekunowi Salonik, stanowi jedno z najwspanialszych zachowanych kościołów chrześcijańskich, który został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wnętrze kościoła zdobią unikatowe freski i mozaiki, które pochodzą z okresu od V do IX wieku. Bazylika przeszła przez długą i burzliwą historię, podczas której wielokrotnie była odbudowywana i rekonstruowana. Najtrudniejszym momentem był pożar w 1917 roku, który częściowo zniszczył świątynię. Prace konserwatorskie aby przywrócić jej dawny blask trwały ponad trzydzieści lat. 

Podążając dalej autobusem ulicami Agios Nikolaos i Kassandrou w kierunku morza, można zobaczyć  po prawej stronie Starożytną Agorę stanowiące w czasach rzymskich prawdziwe centrum miasta gdzie skupiało się całe życie społeczne, religijne i handlowe. Nieopodal znajdują się również znaczące obiekty architektury osmańskiej dawnego Imperium Osmańskiego, takie jak Yeni Hamam z końca XVI wieku oraz Alatza Imaret z 1484 roku. 

Siódmy przystanek: Koule Kafe

Jadąc dalej, na ulicy Ioulianou znajduje się Kościół Panagia Laodigitria, znany również jako Panagia Lagoudiani, to świątynia założona według źródeł w XIV wieku przez człowieka o imieniu Lagoudiatis lub Lagoudatis. W XV wieku stał się katedrą żeńskiego klasztoru, będącego odnogą Klasztoru Vlatadon. Obecny wygląd kościoła, jako trójnawowej bazyliki, jest wynikiem renowacji przeprowadzonej w 1802 roku. Wewnątrz kościoła znajdują się liczne ikony datowane na XVIII i XIX wiek. Oprócz zabytków można tu obejrzeć tradycyjną sieć miejskiej zabudowy z wąskimi brukowanymi uliczkami będącej przykładem tradycyjnej macedońskiej architektury. Mniej więcej w tym samym rejonie można zobaczyć XIII-wieczne bizantyjskie łaźnie, które stanowią fascynujące świadectwo dawnej codzienności mieszkańców. Warto również odwiedzić Klasztor Latomos  pod wezwaniem Błogosłoowainago Dawida  (gr. Μονή Λατόμου - Ιερός Ναός Οσίου Δαβίδ).

Ósmy przystanek: Taxiarchon

Kościół Taxiarchon (gr. Ιερός Ναός Ταξίαρχων) zbudowany w XIV wieku, następnie podczas panowania osmańskiego przekształcony w meczet. Kościół znajduje się w tak zwanym Starym Mieście (gr. Παλιά Πόλη), które zostało zbudowane wyżej aniżeli współczesne miasto. Dzięki obecności bizantyjskich kościołów i klasztorów Stare Miasto w Salonikach nadal emanuje trochę atmosferą dawnej epoki.

Dziewiąty przystanek: Ano Poli- Keladis

Ta część Starego Miasta została osiedlona w ostatnich latach XIX wieku, kiedy kolejne fale Greków po odzyskaniu niepodległości i wyzwoleniu spod niewoli osmańskiej.

Dziesiąty przystanek: Wieża Trigonio - Agioi Anargyroi

Jadąc dalej autobusem z ulicy Eptapyrgiou można zobaczyć bizantyjskie mury obronne, czyli jeden z głównych zabytków miasta zbudowany przez Teodozjusza Wielkiego w IV wieku. Mury kończą się na wysokości Wieży Trigonio, skąd po raz kolejny można podziwiać niesamowitą panoramę miasta. Chcielibyśmy podkreślić, że ta dzielnica zdecydowanie warta jest zwiedzania jej pieszo. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na ten temat, zapraszamy do zapoznania się z publikacją, którą przygotowaliśmy dla Was a którą znajdziecie tutaj.

Jedenasty przystanek: Moni Vlatadon - Platanos

Przejeżdżając przez drugą Portarę (gr. ), będziecie mieli okazję zobaczyć XIV-wieczny klasztor Moni Vlatadon (gr. Μόνη Βλατάδων) jedyny z dziesiątek bizantyjskich klasztorów, które wcześniej istniały w Salonikach. Z jego dziedzińca roztacza się wspaniały widok na miasto i Zatokę Thermaikou.

Dwunasty przystanek: Ogrody Paszy - Agios Pavlos

Według legendy to tutaj przebywał św. Paweł Apostoł podczas swojej wizyty w Salonikach. Nazwa tego obszaru pochodzi od nazwy kościoła, który został mu poświęcony. Ogrody Paszy należą do znajdującego w się w sąsiedztwie kompleksu szpitalnego, który powstał w 1903 roku.

Trzynasty przystanek: Mury Wschodnie - Szpital

Trasa prowadzi teraz w dół miasta i biegnie równolegle do imponujących Murów Wschodnich Starego Miasta. Te mury z IV wieku rozciągały się aż do wybrzeża.

Czternasty przystanek: Rotonda – Uniwersytet

Na lewo od ulicy Ethnikis Amynis znajduje się kampus uniwersytecki i jego najstarszy budynek czyli stara Szkoła Filozoficzna. Uniwersytet Arystotelesa w Salonikach powstał w okresie międzywojennym i jest wiodącą instytucją intelektualną miasta. Po prawej stronie znajduje się kościół Rotonda, cylindryczna budowla z początku IV wieku naszej ery, z czasów rzymskiego cesarza Galeriusza. Na południe od Rotonda na ulicy Egnatia znajduje się pochodzący z tego samego okresu Łuk Triumfalny Galeriusza czyli tak zwana Kamara (gr. Κάμαρα).

Meta: Biała Wieża

Wysiadamy na początkowym przystanku czyli pod Białą Wieżą. Polecamy Wam z tego miejsca wybrać się na przyjemny spacer wzdłuż nabrzeża miasta, aby zobaczyć Pomnik Aleksandra Wielkiego. Późne popołudnie to szczególnie dobry czas, gdyż można także podziwiać wspaniały zachód słońca.

Rozkład jazdy i bilety

W okresie letnim, od czerwca do października, linia autobusowa nr 50 zapewnia regularne kursy co godzinę, rozpoczynając od godziny 10:00 do 16:30. W sezonie letnim w roku 2023, rozkład jazdy obejmuje odjazdy o godzinach 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:30, 15:30 i 16:30.

Natomiast w okresie zimowym, od października do maja, autobusy nadal jeżdżą regularnie od godziny 09:30 do 16:00. Rozkład jazdy w sezonie zimowym uwzględnia odjazdy o godzinach 09:30, 10:30, 11:30, 12:30, 14:00, 15:00 i 16:00. Oznacza to, że zarówno w lecie, jak i zimą, mieszkańcy i turyści mogą skorzystać z wygodnych i częstych połączeń autobusowych, co ułatwia podróżowanie i zwiedzanie miasta w różnych porach dnia. 

Bilet na jedną trasę kosztuje jedynie 1,80 EUR, czyli dokładnie tyle samo, co standardowy bilet autobusowy. Dzieci poniżej szóstego roku życia mogą podróżować bezpłatnie, o ile towarzyszy im osoba dorosła. Bilety można nabyć bezpośrednio w autobusie u kierowcy lub skorzystać z automatu, należy jednak pamiętać, że automat nie wydaje w Salonikach reszty! Także dobrze jest mieć ze sobą trochę drobnej gotówki.

Czy wiedzieliście, że w Salonikach działa taki specjalny autobus miejski? Dajcie nam znać w komentarzach swoje wrażenia  w związku z taką formą zwiedzania miasta. Może podzielicie się z nami swoimi ulubionymi miejscami, które warto zobaczyć na tej trasie? Zapraszamy do dzielenia się swoimi doświadczeniami!