Grecja, choć jeszcze dekadę temu była w centrum uwagi ze względu na głęboki kryzys gospodarczy, dziś w zaskakującym tempie wyrasta na lidera transformacji energetycznej w Europie. Dzięki strategicznym inwestycjom, determinacji rządu i wsparciu Unii Europejskiej, kraj ten staje się wzorem do naśladowania w rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE). Rok 2024 to kolejny kamień milowy na drodze Grecji do zielonej przyszłości. Rekordowe wyniki, ambitne cele i konsekwentne działania stawiają ten kraj w czołówce europejskich państw dążących do neutralności klimatycznej. Przyjrzyjmy się, jak Grecja osiągnęła tak imponujące rezultaty.

Rekordowe wyniki OZE w Grecji w 2024 roku

Grecja może się poszczycić jednym z najwyższych w Europie udziałów odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej – 58,1% w 2024 roku. To wynik, który jeszcze kilka lat temu wydawał się niemożliwy do osiągnięcia. Największy udział w tej produkcji miała energia słoneczna, wiatrowa oraz hydroenergetyka, które wspólnie zrewolucjonizowały grecki miks energetyczny. Warto dodać, że gaz ziemny, który wciąż pełni istotną rolę, odpowiadał za 35,6% produkcji, podczas gdy udział węgla spadł do zaledwie 6,2%. To znacząca zmiana w porównaniu z dekadą wcześniej, gdy węgiel był jednym z głównych źródeł energii w Grecji.

Kraj odnotował także spektakularne sukcesy w eliminacji paliw kopalnych na krótki okres czasu. W 2023 roku Grecja operowała przez 87 godzin wyłącznie na energii odnawialnej, osiągając rekordowe wyniki. To dowód na to, że system energetyczny Grecji został zaprojektowany w sposób umożliwiający pełną integrację odnawialnych źródeł energii. Tego rodzaju osiągnięcia pokazują, jak zaawansowana jest transformacja energetyczna Grecji, i inspirują inne kraje do podejmowania podobnych działań.

powiązany artykuł

Spadek cen energii w Grecji dzięki odnawialnym źródłom energii

Sukces energii słonecznej

Energia słoneczna stała się fundamentem greckiego sektora energetycznego. Kraj, korzystając ze swojego wyjątkowego klimatu i dużego nasłonecznienia, zainwestował miliardy euro w farmy fotowoltaiczne oraz mikroinstalacje na dachach domów i budynków użyteczności publicznej. W 2023 roku energia słoneczna odpowiadała za 19% całkowitej produkcji energii elektrycznej w Grecji, co czyniło ją liderem w Unii Europejskiej w tej kategorii. Dla porównania, średnia unijna wynosiła zaledwie 9,1%.

Niektóre wyspy greckie, takie jak Rodos, Kreta czy Santorini, stały się modelowymi przykładami wykorzystania energii słonecznej do osiągnięcia samowystarczalności energetycznej. Dzięki rozbudowie infrastruktury fotowoltaicznej oraz wprowadzeniu magazynów energii, mieszkańcy tych regionów mogą cieszyć się niższymi kosztami energii oraz niezależnością od sieci centralnych. Te inicjatywy są wspierane przez rząd i Unię Europejską, co zachęca lokalne społeczności do większego zaangażowania w projekty związane z OZE.

Ambitne cele na przyszłość

Zaktualizowany w 2024 roku Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) zakłada osiągnięcie 82% udziału OZE w produkcji energii elektrycznej do 2030 roku. Jest to jeden z najwyższych celów w Unii Europejskiej i wymaga ogromnych inwestycji w rozwój nowych technologii oraz modernizację istniejącej infrastruktury. Długoterminowy cel Grecji to pełna neutralność klimatyczna do 2050 roku, co oznacza redukcję emisji gazów cieplarnianych do poziomu zerowego netto.

Aby osiągnąć te ambitne cele, Grecja planuje inwestycje o wartości 95 miliardów euro do 2030 roku i aż 330 miliardów euro do 2050 roku. Kluczowym elementem tej strategii jest rozwój morskich farm wiatrowych, które mogą stać się kolejnym filarem greckiego systemu energetycznego. Kraj, posiadając jedno z najdłuższych wybrzeży w Europie, ma ogromny potencjał w tym sektorze, który wciąż czeka na pełne wykorzystanie.

Grecja na tle innych państw europejskich

Na tle innych państw Unii Europejskiej Grecja wyróżnia się swoim podejściem do transformacji energetycznej. Choć nie jest krajem o największym budżecie, nadrabia to determinacją i konsekwentnym wdrażaniem strategii. W 2024 roku Grecja wyprzedziła wiele bardziej rozwiniętych państw, takich jak Niemcy czy Francja, pod względem udziału OZE w miksie energetycznym. Niemcy, które są uznawane za lidera w OZE, wciąż borykają się z wyzwaniami związanymi z wycofaniem energetyki jądrowej i węglowej. Francja natomiast, mimo swojego zaawansowanego sektora energii jądrowej, dopiero w ostatnich latach przyspieszyła rozwój odnawialnych źródeł energii.

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, takie jak Polska, Czechy czy Węgry, pozostają daleko w tyle za Grecją. W Polsce udział OZE w produkcji energii elektrycznej wynosi około 20%, co oznacza, że Polska ma nadal przed sobą długą drogę, by dorównać Grecji w tej meteri. Przykład Grecji pokazuje jednak, że nawet w trudnych gospodarczo warunkach można osiągnąć imponujące rezultaty, jeśli transformacja energetyczna stanie się priorytetem narodowym.

Co dalej?

Mimo imponujących osiągnięć w ostatnich latach Grecja wciąż stoi przed szeregiem trudnych wyzwań. Jednym z największych problemów jest ograniczona przepustowość sieci przesyłowych, która utrudnia integrację nowych źródeł energii. Brakuje również zaawansowanych systemów magazynowania energii, które są niezbędne do zarządzania nadwyżkami energii w okresach wysokiej produkcji z farm słonecznych i wiatrowych. Dlatego trwają już dyskutuje dotyczące podjęcia odpowiednich działań. Aktualnie mowa jest o wsparciu w projekt budowy nowoczesnych magazynów OZE dla przemysłu, a także rozwój technologii wodorowych, które mogą odegrać kluczową rolę w przyszłości energetycznej kraju. 

powiązany artykuł

Grecja na drodze zielonej transformacji: zrównoważone budownictwo, odnawialna energia i zielone wyspy