Nowy Rok w Grecji: Co robią Grecy w Sylwestra?
Zastanawiacie się, jak wygląda Sylwester w Grecji? Marzy wam się świąteczny city break w łagodniejszym klimacie - tam, gdzie zamiast mrozu macie miękkie zimowe słońce, a zamiast zasypanych chodników pachnące kawą uliczki? Jeśli tak, to usiądźcie wygodnie, bo na wasze pytania odpowie… sam Grek. Taki, który nie tylko opowie, ale pokaże wam od środka, jak naprawdę wygląda greckie świętowanie: od rodzinnego stołu pełnego tradycji, przez symboliczne rytuały, aż po miejskie fajerwerki i nocne tańce, które kończą się dopiero, gdy na horyzoncie pojawia się świt.
Gotowi? No to zaczynamy!
Nazywam się Nikos - imię tak greckie, że bardziej się już nie da. 😉 I słyszałem, że planujesz powitać Nowy Rok w mojej ukochanej, słonecznej Grecji. Muszę Cię uprzedzić: nawet jeśli myślisz, że dobrze znasz ten kraj, Sylwester potrafi tu naprawdę zaskoczyć. Ta noc ma u nas zupełnie inny rytm niż w większości Europy. W Grecji wszystko dzieje się trochę bardziej... po naszemu: z sercem, masą tradycji i zabawą, która jest domowa, rodzinna i pełna tradycji.
Chcesz wiedzieć, jak naprawdę wygląda grecki Nowy Rok? To usiądź wygodnie - opowiem Ci o wszystkim jak dobry znajomy. Pokażę Ci nasze zwyczaje, sekrety i małe rytuały, które tworzą tę jedyną w swoim rodzaju atmosferę. A jeśli zdecydujesz się spędzić tę noc w Helladzie… cóż, przygotuj się na kilka niespodzianek.
Rodzinne tradycje noworoczne Greków
Najpierw musisz wiedzieć jedno: Sylwester w Grecji to przede wszystkim czas rodzinny. Tak, tak - u nas nie wszyscy biegają po mieście w poszukiwaniu imprezy. Wiele osób spędza wieczór przy stole z najbliższymi. Żartujemy, jemy, słuchamy muzyki, wspominamy miniony rok i czekamy na północ. W greckich domach w Sylwestra naprawdę czuć miłość i świąteczne ciepło.
Ale oczywiście mamy też nasze „rytuały” - i to takie, które obowiązują od pokoleń. Jednym z nich jest vasilopita, czyli ciasto św. Bazylego. Gdy spojrzysz na to ciasto, możesz pomyśleć, że to zwykłe, słodkie wypieczone koło - nic szczególnego. Ale nie daj się zwieść! W środku jest ukryta moneta. To najważniejszy symbol całej nocy. Ten, kto ją znajdzie w swoim kawałku, może śmiało powiedzieć: „To mój rok!”. Kroimy ciasto tuż po północy - po kolei, dla każdego domownika, od najstarszego do najmłodszego. A kiedy ktoś trafi na monetę, zawsze robi się hałas, śmiech, gratulacje - naprawdę piękny moment.
Kolejnym zwyczajem, który bardzo lubimy (i który często zaskakuje turystów), jest granat. U nas granat to symbol pomyślności i obfitości, im więcej ziaren rozsypie się po podłodze, tym lepszy będzie Nowy Rok. O północy gasimy w domu światła, bierze się duży, czerwony, dojrzały granat i… bach! Rozbijamy go o próg domu. Najczęściej robi to gospodarz, zawsze prawą nogą wchodząc przez drzwi - na szczęście! Jeśli sok poleci komuś na ubranie, to wcale nie problem, wręcz przeciwnie, to dobra wróżba. Wyjątkowy zwyczaj, bardzo grecki - dla nas pełen symboliki i radości.
Kolędy, prezenty i inne noworoczne zwyczaje
Zacznę od czegoś, co Cię może zaskoczy: nasze świętowanie zaczyna się już 31 grudnia rano. O tak, u nas dzieci nie czekają na północ, one już od rana ruszają na ulice i śpiewają kolędy, czyli nasze kalanda. Chodzą od drzwi do drzwi, uderzają w małe trójkąty muzyczne, śpiewają tradycyjne pieśni i w zamian dostają słodycze albo monety. To cudowny zwyczaj. Kiedy jesteś w greckiej wiosce czy miasteczku o poranku 31 grudnia i słyszysz te dziecięce głosy, od razu czujesz, że nadchodzi Nowy Rok.
A teraz coś jeszcze bardziej zaskakującego: w Grecji to nie Boże Narodzenie jest dniem prezentów, tylko właśnie Nowy Rok! Tak jest, Agios Vasilis, czyli nasz św. Bazyli, przychodzi do dzieci w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia. Wyobraź sobie miny turystów, którzy pytają: „Dlaczego dzieci nie dostały prezentów w Wigilię?”, a my tylko się uśmiechamy i odpowiadamy: „Spokojnie, spokojnie, nasz Mikołaj dopiero idzie!”.
Kolejny piękny zwyczaj to podariko, według niego pierwsza osoba, która przekroczy próg domu w Nowy Rok, przynosi rodzinie szczęście. Zazwyczaj wybieramy, kto zrobi to jako pierwszy. Najczęściej pada na kogoś pogodnego, kogoś o dobrym sercu, wiadomo, na szczęście! W niektórych regionach, jak na wyspie Leros, ta tradycja jest jeszcze bardziej rozbudowana. Pierwsza osoba wchodzi z dzbanem wody i kamieniem, wodą skrapia dom, kamień kładzie na progu, żeby dom był silny jak skała. Dopiero potem rozbijany jest granat. Kto kocha folklor, ten w Grecji oszaleje ze szczęścia.
A wiesz, co jeszcze kochamy? Karty! W Sylwestra w wielu greckich domach przy talerzach leżą talie do gry. Wierzymy, że kto wygra partię kart w Nowy Rok, temu dopisze finansowe szczęście. I tak siedzisz przy stole, grasz z rodziną, śmiejesz się, a w tle czeka już vasilopita i granat.
Sylwestrowa noc - od domowego stołu po fajerwerki
Kiedy zbliża się północ, w domach robi się wzruszająco. Liczymy wspólnie ostatnie sekundy roku, często przy telewizorze albo przy ulubionej muzyce. A gdy zegar wybija dwunastą, krzyczymy „Kali Chronia!” i „Chronia Polla!”. Ściskamy się, całujemy, wznosimy toasty winem, albo szampanem. Tak, do nas też trafił ten zagraniczny zwyczaj. Za oknem słychać fajerwerki, zapewne dużo mniej niż u Was, ale i tak dodają magii.
I dopiero wtedy, kiedy w domu wykonaliśmy wszystkie nasze rytuały - część Greków rusza na miasto. U nas imprezy zaczynają się… po północy. Zwłaszcza młodzi uwielbiają wtedy wyjść do buzukia, czyli klubów z grecką muzyką na żywo. Tam bawi się do rana, tańczy, śpiewa - nie może zabraknąć sirtaki czy tańca zebekiko. Jeśli trafisz na taką noc, poczujesz, czym jest prawdziwa grecka radość życia.
Atmosfera w miastach oraz kurortach
Jeśli kochasz duże imprezy plenerowe, polubisz Ateny. To właśnie tam, na placu Syndagma, ale także w innych częściach miasta, gromadzą się tysiące ludzi. Pod Akropolem czekamy na północ, a gdy wybiła dwunasta, niebo nad Partenonem eksploduje kolorami. Widok fajerwerków nad tym antycznym symbolem Grecji potrafi wzruszyć.
W Salonikach, drugim największym mieście Grecji- też dzieje się dużo. To studenckie miasto nigdy nie śpi, a w Sylwestra tym bardziej. Szczególnie dzielnica Ladadika, gdzie wszystko tętni muzyką i świętowaniem. A jeśli chcesz zimowych klimatów, mamy też góry! Arachova, Metsovo, okolice Meteorów - idealne na narty albo spokojne wejście w Nowy Rok w pięknej górkiej scenerii Grecji. Wielu Greków właśnie tam decyduje się spędzić Sylwestra i Nowy Rok/
Grecki Sylwester na tle Europy - czy jest równie huczny?
Wiesz co? Grecki Sylwester jest trochę inny niż ten w Polsce, Niemczech czy Hiszpanii. Owszem, potrafimy imprezować - i to jak! Ale pierwsza część wieczoru jest najczęściej bardzo spokojna, rodzinna. Dopiero po północy zaczyna się dla nas prawdziwe świętowanie. W Polsce imprezy są już od wieczora. W Niemczech fajerwerki lecą w ilościach, od których można dostać zawrotu głowy. W Hiszpanii są winogrona i wielka zabawa na miejskich placach.
Ciekawostki, które Cię zaskoczą
Cebula na drzwiach
Tak, cebula! Wieszamy ją na drzwiach, bo symbolizuje odrodzenie. 1 stycznia rodzice nawet lekko dotykają cebulą czoła swoich dzieci, żeby przynieść im powodzenie.
Kallikantzaroi - nasze psotniki
Między świętami biegają rzekomo małe, psotne stworzonka. Fajerwerki mają je odstraszać. A ostatecznie przepędza je święto Objawienia Pańskiego 6 stycznia.
Ozdobione statki
Na wielu placach pojawiają się… rozświetlone modele statków. Dawniej to one były symbolem świąt zamiast choinek.
Jak przygotować się do Sylwestra w Grecji?
1. Sprawdź lokalne wydarzenia. Każde miasto świętuje inaczej.
2. Rezerwuj wcześniej. Grecy wychodzą późno, ale miejsca szybko się zapełniają.
3. Wejdź w nasze tradycje! Spróbuj vasilopity, naucz się powiedzieć „Kali Chronia”, przyjmij plamy z granata na świątecznej koszuli jak błogosławieństwo na Nowy Rok!
4. Ubierz się warstwowo. Zimą w Grecji jest chłodniej, niż się ludziom wydaje.
5. 1 stycznia wszystko jest zamknięte. Więc odpocznij jak Grek "siga, siga" spokojnie, powoli, bez pośpiechu.
I wiesz co? Mogę Ci to zagwarantować - jeśli masz greckich przyjaciół lub choć raz spędzisz tu Sylwestra, zapamiętasz tę noc na długo. Bo Nowy Rok w Grecji to nie tylko fajerwerki. To wyjątkowa mieszanka rodzinnego ciepła, tradycji przekazywanych z pokolenia na pokolenie i zabawy, która płynie prosto z serca.
Καλή Χρονιά! Szczęśliwego Nowego Roku!
Wierzę, że słowa te usłyszysz tu tak, jak powinno się je słyszeć -
naprawdę, szczerze, od serca.”
Uwaga: Zakaz nielegalnego kopiowania treści
Wszystkie materiały publikowane na niniejszej stronie internetowej stanowią publikacje w rozumieniu Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i podlegają ochronie prawnej. Treści te mają charakter opracowań redakcyjnych i mogą być inspirowane ogólnodostępnymi, zweryfikowanymi źródłami zewnętrznymi, których wskazanie następuje w treści artykułów. Dalsze rozpowszechnianie, cytowanie lub wykorzystywanie opublikowanych materiałów wymaga wyraźnego oznaczenia naszej strony jako źródła, a w przypadku wskazania źródeł pierwotnych - również ich uwzględnienia. Naruszenie powyższych zasad może skutkować odpowiedzialnością cywilną lub karną.
Komentarze