Nowy szczep wirusa mpox, znanego wcześniej jako małpia ospa, rozprzestrzenia się w krajach, które wcześniej nie odnotowywały przypadków tej choroby. Wirus pojawił się także w Europie, co wywołało zaniepokojenie wśród służby zdrowia. Chociaż mpox nie jest tak łatwo zaraźliwy jak COVID-19, stanowi poważne zagrożenie, zwłaszcza dla osób z grup ryzyka. 

W Grecji dostępna jest szczepionka, która może zapobiec infekcji. Poniżej informacje, kto może z niej skorzystać i jakie są objawy choroby. 

Dlaczego WHO ogłosiło stan zagrożenia zdrowia?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) po raz drugi w ciągu dwóch lat ogłosiła stan zagrożenia zdrowia publicznego z powodu mpox. Pojawienie się nowego szczepu wirusa wywołało tysiące przypadków, głównie w Afryce, a teraz wirus zaczyna się także rozprzestrzeniać na inne kontynenty, w tym Europę. Pierwszy przypadek na terenie Europy potwierdzono 15 sierpnia.

Choć stan zagrożenia zdrowia o międzynarodowym zasięgu (PHEIC) to najwyższy poziom alarmu, podobny do tego, który ogłoszono podczas pandemii COVID-19, specjaliści uważają, że mpox nie osiągnie takiej skali. Wirus nie przenosi się łatwo drogą powietrzną – zakażenie następuje głównie przez bezpośredni kontakt z zakażonymi płynami ustrojowymi, przedmiotami lub przez bliską interakcję z osobą zakażoną, w tym wdychanie skażonych kropel oddechowych.

Jakie są objawy mpox?

Mpox zazwyczaj objawia się łagodnymi symptomami, takimi jak gorączka, powiększone węzły chłonne oraz wysypka wypełniona płynem. Wysypka pojawia się najczęściej na twarzy, dłoniach, stopach i okolicach narządów płciowych, a pęcherze stopniowo zamieniają się w strupy. W większości przypadków objawy ustępują po 2–4 tygodniach.

W niektórych przypadkach, szczególnie u dzieci, osób starszych oraz osób z osłabionym układem odpornościowym, choroba może przebiegać ciężej i prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zakażenia bakteryjne skóry, zapalenie płuc czy zapalenie mózgu. W najcięższych przypadkach mpox może prowadzić do śmierci, choć śmiertelność tego wirusa jest znacznie niższa niż ospy prawdziwej, którą całkowicie wyeliminowano dzięki szczepieniom.

Skąd pochodzi mpox?

Mpox, znany również jako małpia ospa, to choroba endemiczna występująca w niektórych regionach Afryki. Wirus po raz pierwszy odkryto w 1970 roku w Demokratycznej Republice Konga. Mpox jest zoonozą, co oznacza, że przenosi się ze zwierząt na ludzi. Głównymi rezerwuarami wirusa są dzikie afrykańskie gryzonie i małpy. Choć mpox jest spokrewniony z ospą prawdziwą, która była znacznie bardziej śmiertelna, większość przypadków małpiej ospy przebiega łagodnie.

Gdzie zgłoszono przypadki?

W trwającej epidemii, która rozpoczęła się w styczniu 2023 roku, Demokratyczna Republika Konga zgłosiła ponad 27 000 przypadków i ponad 1 000 zgonów, głównie wśród dzieci. Wirus rozprzestrzenił się także na kraje, które wcześniej nie zgłaszały przypadków mpox, takie jak Burundi, Kenia, Rwanda i Uganda. Według Afrykańskich Centrów Kontroli i Prewencji Chorób, liczba przypadków na kontynencie wzrosła o 79% w latach 2022–2023, a w kolejnych miesiącach wzrost ten wyniósł aż 160%.

powiązany artykuł

Państwowe szpitale w Attyce: adresy i dane kontaktowe

Dlaczego WHO ponownie ogłosiło stan zagrożenia zdrowia?

Decyzja WHO o ponownym ogłoszeniu stanu zagrożenia zdrowia publicznego wynika z pojawienia się nowego szczepu wirusa o nazwie Clade Ib, który wydaje się łatwiej przenosić i wywoływać cięższe objawy. Śmiertelność tego szczepu nie jest jeszcze dokładnie zbadana.

WHO po raz pierwszy ogłosiło stan zagrożenia w lipcu 2022 roku, gdy szczep Clade IIb rozprzestrzenił się poza Afrykę, wywołując prawie 100 000 przypadków, głównie wśród mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami. Dzięki kampaniom edukacyjnym oraz dostępności szczepionek w krajach zachodnich, rozprzestrzenianie się wirusa udało się zahamować. W maju 2023 roku WHO ogłosiło koniec stanu zagrożenia, jednak w Afryce choroba pozostała endemiczna.

Dopiero niedawno Unia Europejska ogłosiła, że przekaże Afryce 215 000 dawek szczepionki wyprodukowanej przez duńską firmę Bavarian Nordic. Mpox można także leczyć niektórymi lekami przeciwwirusowymi, które pierwotnie opracowano do leczenia zwykłej ospy.

Kto może się zaszczepić w Grecji?

Szczepionka przeciw mpox jest dostępna w Grecji od 22 lipca dla wybranych grup wysokiego ryzyka. Zgodnie z wytycznymi greckiego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego (EODY), szczepionka firmy Bavarian Nordic przeznaczona jest dla osób powyżej 18. roku życia z następujących grup:

• Mężczyźni utrzymujący kontakty seksualne z innymi mężczyznami, osoby biseksualne oraz transpłciowe. Do grupy podwyższonego ryzyka zaliczają się osoby, które w ciągu ostatnich trzech miesięcy miały więcej niż pięciu przypadkowych partnerów seksualnych lub były narażone na infekcje przenoszone drogą płciową.
• Pracownicy służby zdrowia, którzy pracują w miejscach o wysokim ryzyku narażenia na wirusa mpox (np. laboratoria, specjalne oddziały).
• Osoby, które miały bliski kontakt fizyczny z potwierdzonym przypadkiem mpox w ciągu 4–14 dni od ekspozycji, pod warunkiem, że nie wystąpiły u nich objawy.
• Osoby mające częsty kontakt z wyżej wymienionymi grupami.

Obecnie szczepienia są wykonywane wyłącznie w Atenach, w dwóch szpitalach: „Andreas Syggros” (+30 210 7295310 / +30 210 7265159) oraz „Attikon” (+30 210 5831656).