Jak w Grecji świętuje się Sylwestra i Nowy Rok?
Dla większości Greków Nowy Rok to czas spędzany z rodziną i bliskimi. Wieczór sylwestrowy upływa na wspólnych przygotowaniach, biesiadowaniu i oczekiwaniu na nadejście północy. Charakterystycznym elementem jest vasilopita (βασιλόπιτα), noworoczne ciasto z ukrytą monetą, osoba, która ją znajdzie, ma zapewnione szczęście na cały rok. Powszechnym zwyczajem jest również rozbijanie granatu (ρόδι) o próg domu, co symbolizuje dobrobyt i pomyślność.
Od wczesnego poranka w sylwestra dzieci, często w towarzystwie rodziców, wyruszają na wędrówkę po domach, niosąc ze sobą radość i świąteczny nastrój. Śpiewają noworoczne kolędy, znane jako kalanda (κάλαντα), a dźwięk ich głosów, połączony z charakterystycznym brzękiem trójkątów, rozbrzmiewa na ulicach, wypełniając okolicę ciepłą, świąteczną melodią. Gospodarze nagradzają małych kolędników drobnymi monetami lub słodyczami, co czyni ten zwyczaj wyjątkowo radosnym i wyczekiwanym przez dzieci.
Co ciekawe, to właśnie Nowy Rok jest w Grecji dniem, w którym święty Mikołaj – znany tutaj jako Agios Vasilis (Άι Βασίλης) – przynosi prezenty. W nocy z 31 grudnia na 1 stycznia dzieci znajdują je pod choinką, co czyni Nowy Rok szczególnie wyczekiwanym dniem, pełnym radości i niespodzianek.
W wielu domach popularną tradycją jest także gra w karty, która stanowi formę rozrywki i zabawy podczas oczekiwania na północ. Zgodnie z wierzeniami, wygrana w karty w Nowy Rok ma zapewnić szczęście finansowe przez kolejne dwanaście miesięcy. Gdy zegar wybije północ, Grecy składają sobie życzenia. Po rodzinnym świętowaniu wielu Greków kieruje swoje kroki ku buzukia (μπουζούκια) – tradycyjnym greckim lokalom z muzyką na żywo. Przy dźwiękach muzyki (oczywiście greckiej), w atmosferze tańca i śpiewu, świętują Nowy Rok do białego rana!
Ciekawe zwyczaje w różnych regionach Grecji
Epirus
W Epirze tradycje noworoczne są silnie związane z pasterskim charakterem tego regionu. Szczególne miejsce zajmuje tutaj specjalna Vasilopita, która w tym regionie różni się od klasycznych, słodkich wypieków. Tutaj jest to wypiek z ciasta i sera, przygotowywany już w sylwestra, by był gotowy na pierwszy dzień roku. W miejscowościach takich jak Pogoni piecze się aż trzy takie vasilopity: jedną dla rodziny, a dwie mniejsze dla pasterza i właściciela bydła. Jest to stara tradycja, która wywodzi się z dawnego stylu życia i wspólnotowego charakteru wiosek. Ciekawym zwyczajem jest również utrzymywanie ognia w kominku przez całą sylwestrową noc. Gasnący ogień to zły znak, dlatego dbanie o jego płomień ma zapewnić pomyślność w nowym roku.
Kos
Na wyspie Kos świętowanie Nowego Roku ma także swój wyjątkowy charakter. Młodzież odwiedza domy, śpiewając nie tylko tradycyjne kolędy, ale także kotyckie pieśni, które są lokalną wersją noworocznych pieśni. Dodatkowym elementem są modele statków lub kościołów, pięknie ozdobione i oświetlone, które młodzi niosą ze sobą podczas kolędowania. Na stołach króluje bakława, przygotowywana ręcznie przez lokalne gospodynie. Ciasto rozwałkowuje się bardzo cienko i przekłada warstwami prażonego sezamu, orzechów włoskich lub migdałów. W domach, gdzie są zaręczone córki, piecze się dwa rodzaje: większy dla narzeczonego i mniejszy, spożywany podczas sylwestra.
Leros
Na wyspie Leros jednym z najważniejszych rytuałów jest podariko (ποδαρικό), czyli „pierwszy krok” w Nowy Rok. Osoba, która jako pierwsza wchodzi do domu po północy, przynosi dzbanek z wodą i kamień. Wodą skrapia się cztery kąty domu, co symbolizuje oczyszczenie, ochronę i dobrobyt. Kamień reprezentuje siłę i trwałość, z życzeniem, by zdrowie domowników było równie mocne jak on. Pierwsza osoba przekraczająca próg domu jest zazwyczaj starannie wybierana – najczęściej są to dzieci lub osoby pełne pozytywnej energii, aby zapewnić domowi a tym samym domownikom szczęście przez cały rok.
Drugim istotnym elementem jest rozbijanie granatu. Po porannej mszy noworocznej głowa rodziny wchodzi do domu prawą nogą i rozbija granat o próg. Rozsypujące się nasiona symbolizują obfitość, szczęście i dobrobyt. Wierzono, że im więcej ziaren rozsypie się po podłodze, tym bardziej pomyślny będzie nadchodzący rok. W niektórych domach praktykowany jest również zwyczaj przynoszenia „milczącej wody” (αμίλητο νερό). Polega on na tym, że domownicy udają się do źródła w Nowy Rok, aby w całkowitej ciszy przynieść wodę do domu. Wierzy się, że taka woda zapewni spokój, harmonię i pomyślność przez cały rok.
Kalh xronia czyli Szczęśliwego Nowego Roku!
Uwaga: Zakaz nielegalnego kopiowania treści
Kopiowanie treści z tej strony internetowej bez podania źródła jest surowo zabronione. Naruszenie tego zakazu stanowi pogwałcenie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i może skutkować sankcjami prawnymi, w tym grzywną lub odpowiedzialnością cywilną. Prosimy o podawanie źródła podczas wykorzystywania jakichkolwiek materiałów.
Komentarze