"Fota" czyli jak Grecy obchodzą 6 stycznia?
Dla wielu Polaków Święto Trzech Króli to czas kolędy, czyli wizyty duszpasterskiej proboszcza w domach. W Grecji jednak wygląda to zupełnie inaczej. Tam 6 stycznia obchodzona jest Epifania zwana po grecku Theofania (Θεοφάνεια), znana również jako Fota (Φώτα), czyli „Światła”. 6 stycznia w Grecji to również dzień wolny od pracy i jedno z najważniejszych świąt w prawosławnej tradycji, pełne rytuałów i bogatej symboliki.
Epifania przypomina wydarzenie opisane w Ewangelii, gdy Jezus został ochrzczony przez Jana Chrzciciela w rzece Jordan. Podczas tego wydarzenia, jak głosi tradycja, z nieba rozległ się głos Boga, który ogłosił Jezusa swoim Synem, a Duch Święty zstąpił na niego w postaci gołębicy. To „objawienie” Boga światu jest głównym przesłaniem tego święta. Epifania kończy w Grecji 12-dniowy okres świąteczny, który zaczyna się od Bożego Narodzenia. Po 6 stycznia życie wraca do codzienności.
Tradycje
Poświęcenie wód
Najważniejszym momentem greckiej Epifanii jest ceremonia poświęcenia wód. Kapłan, ubrany w ozdobne szaty liturgiczne, prowadzi wiernych na brzeg morza, rzeki, jeziora lub źródła. W obecności zgromadzonych wiernych odmawia modlitwy, a następnie rzuca do wody krzyż. W tym momencie młodzi, odważni mężczyźni (ale coraz częściej także kobiety) wskakują do lodowatej wody, aby go wyłowić. Osoba, która jako pierwsza znajdzie krzyż, uważana jest za szczególnie błogosławioną i ma zapewnione szczęście oraz powodzenie na cały rok. Ten widowiskowy rytuał przyciąga tłumy wiernych i turystów, szczególnie w dużych miastach portowych, takich jak Saloniki czy Ateny.
Kallikantzaroi
W greckiej kulturze ludowej istnieje również ciekawa legenda, która dodaje świętu odrobinę magii. Wszak niegdyś wierzono, że w okresie od Bożego Narodzenia do Epifanii na ziemi pojawiają się złośliwe duchy zwane kallikantzaroi (καλικάντζαροι). Te niewielkie stwory miały psocić ludziom, niszczyć jedzenie, wywracać meble i powodować chaos. Poświęcenie wód podczas Epifanii symbolicznie „oczyszcza” świat i przepędza te złośliwe duchy, przywracając harmonię codzienności.
Epifania to nie tylko uroczystości religijne. W wielu greckich miejscowościach towarzyszą jej różnego rodzaju festyny. W małych wsiach i miasteczkach mieszkańcy spotykają się, by wspólnie świętować przy tradycyjnych potrawach, muzyce i tańcach.
Uwaga: Zakaz nielegalnego kopiowania treści
Kopiowanie treści z tej strony internetowej bez podania źródła jest surowo zabronione. Naruszenie tego zakazu stanowi pogwałcenie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i może skutkować sankcjami prawnymi, w tym grzywną lub odpowiedzialnością cywilną. Prosimy o podawanie źródła podczas wykorzystywania jakichkolwiek materiałów.
Komentarze