Dlaczego greckie domy są biało-niebieskie: symbolika, historia i znaczenie
Któż z nas nie kojarzy Grecji z malowniczym krajobrazem, gdzie małe, białe domki o niebieskich drzwiach i okiennicach ukryte są w cieniu różowych płatków krzewu bougainvillea? Dowiedzmy się, dlaczego właśnie te kolory uznawane są za flagowe barwy Grecji.
Symbolika kolorów
Prawda jest taka, że istnieje wiele teorii na temat wyboru tych konkretnych kolorów. Symbolika bieli i błękitu sięga najdawniejszych czasów. Biały kolor symbolizował czystość i światło, a niebieski odnosił się do błękitu nieba i morza, które są nieodłącznym elementem greckiego krajobrazu.
Połączenie bieli i niebieskiego z otoczeniem ma nie tylko walory estetyczne, ale również głębokie znaczenie kulturowe dla Greków, o czym świadczy też obecność tych kolorów na greckiej fladze narodowej.
Photo by @AJEL: License
.jpg)
Względy praktyczne czy patriotyczne?
Istnieją także inne, bardziej praktyczne powody malowania domów na biało, które wynikają głównie z potrzeb klimatu śródziemnomorskiego. Biały kolor odbija promienie słoneczne, co pomaga domom pozostać chłodnym w gorących letnich miesiącach. Ta tradycja ma swoje korzenie w starożytności – już w domach okresu mykeńskiego używano do tego celu zaprawy wapiennej.
To praktyczne rozwiązanie ewoluowało w głęboko zakorzenioną tradycję, szczególnie na wyspach, ale także w mniejszych miejscowościach, gdzie bielenie domów wapnem stało się elementem kultury, symbolizując dbałość o czystość i higienę publiczną. Praktyka ta jest często stosowana przed ważnymi uroczystościami, takimi jak Pascha i święto 15 sierpnia.
Niebieska farba używana w greckiej architekturze wyspiarskiej często była wytwarzana z wapnia i niebieskiego proszku czyszczącego znanego jako "loulaki". Loulaki było produktem domowym, który mieszkańcy często posiadali w swoich domach. Dlatego bardziej wygodne i ekonomiczne było stworzenie niebieskiego barwnika w porównaniu z innymi kolorami farb.
Jednakże, zwyczaj bielenia domów wapnem nabrał szczególnej wagi w czasach epidemii, kiedy to zaraza nawiedziła obszary Morza Śródziemnego. Biały kolor spełniłby drugą funkcję w latach 30. XX wieku, kiedy Grecję dotknęła epidemia cholery. W 1938 roku, za rządów dyktatora Ioannisa Metaxasa, całemu narodowi nakazano wybielić swoje domy w nadziei na kontrolowanie rozprzestrzeniania się choroby. Wapień uznawany był za środek dezynfekujący, dlatego też był powszechnie stosowanym materiałem do wybielania.
Patriotizm
W 1974 roku grecka junta wojskowa uchwaliła prawo nakazujące, aby domy na wyspach były malowane na niebiesko i biało. Rozporządzenie, podpisane przez ówczesnego dyktatora, Georgiosa Papadopoulosa, jasno określało, że budynki muszą być utrzymane w tych barwach: białe ściany oraz niebieskie okiennice, drzwi i balkony. Miało to nawiązywać do kolorów flagi państwowej.
Papadopoulos był wtedy główną postacią wojskowego reżimu, który rządził Grecją od 1967 do 1974 roku. Ciekawostką jest fakt, że w umowach sprzedaży domów na Cykladach można nadal znaleźć zapis mówiący o konieczności zachowania biało-niebieskiej kolorystyki. Chociaż nie jest to już obowiązkowe, wielu mieszkańców zachowało schemat kolorystyczny, który niewątpliwie stał się integralną częścią greckiej estetyki.
Turystyczny fenomen tych kolorowych domów przyciąga podróżnych z całego świata. Ich charakterystyczny wygląd stał się ikonicznym elementem krajobrazu greckich wysp i jest często uwieczniany na pocztówkach i fotografiach turystycznych. To właśnie te domy nadają greckim wyspom niepowtarzalny urok, który przyciąga turystów chcących doświadczyć autentycznego greckiego stylu życia.
Komentarze