W samym sercu Grecji kontynentalnej, na zboczach majestatycznego Parnasu, znajduje się miejsce, które nie jest tylko stanowiskiem archeologicznym - to niemalże duchowa podróż, doświadczenie z pogranicza zmysłów i historii. Delfy, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, były niegdyś centrum religijnym i intelektualnym starożytnego świata. To właśnie tu znajdował się legendarny „pępek świata”.

nieBoska historia miejsca

Według mitu, Zeus wypuścił dwa orły z przeciwległych krańców świata. Spotkały się właśnie w Delfach, wyznaczając centrum ziemi. W tym świętym miejscu powstało najważniejsze greckie wyroczysko – Świątynia Apollina. To tutaj Pytia, kapłanka boga, wypowiadała wyrocznie, które wpływały na losy królestw, miast-państw, a nawet całych imperiów.

Zanim jednak Apollo przejął panowanie, wyrocznia należała do bogini Gai i jej syna, smoka Pytona. Apollo, w postaci delfina, przybył do portu w Kirrze, zabił Pytona i założył własne sanktuarium. Pamiątką po tym zwycięstwie były lokalne uroczystości: Septeria, Delfinia, Targelia, Teofania i Pytyjskie Igrzyska.

Od mitycznej Pytho do świętego miasta

Delfy, znane w czasach Homera jako Pytho, początkowo należały do starożytnej Fokidy. Z czasem jednak stały się ogólnogreckim centrum duchowym oraz siedzibą Delfickiej Amfiktionii - federacji dwunastu plemion z Grecji Środkowej i Tesalii, która z religijnej wspólnoty przekształciła się w siłę polityczną. Od VII w. p.n.e. centrum federacji przeniesiono właśnie do Delf.

Wyrocznia funkcjonowała aż do IV wieku n.e., gdy cesarz Teodozjusz I zakazał pogańskich kultów. Miasto powoli podupadło i zostało całkowicie opuszczone w czasach najazdów słowiańskich.

Odkrycie skarbu

Dopiero w 1893 roku, dzięki systematycznym wykopaliskom Francuskiej Szkoły Archeologicznej, świat na nowo odkrył magię Delf. Po wysiedleniu mieszkańców wioski Kastrí (wzniesionej w średniowieczu na ruinach sanktuarium) i usunięciu zwałów ziemi, archeolodzy odkryli ruiny świątyń Apollina i Ateny Pronaia, stadion, gimnazjon, tysiące inskrypcji, rzeźby i dzieła sztuki reprezentujące najważniejsze ośrodki artystyczne starożytności.

Wokół Świątyni Apollina powstawały tzw. „skarbczyki” - małe świątynie fundowane przez miasta-państwa. Najsłynniejszy z nich, Skarbiec Ateńczyków, zbudowany z marmuru z Paros, powstał na pamiątkę zwycięstwa nad Persami (510–480 p.n.e.). Znajduje się tuż przy Świętej Drodze prowadzącej do świątyni i pełnił funkcję miejsca składania darów dla boga.

Co warto zobaczyć w Delfach?

• Świątynia Apollina - wiane aurą tajemnicy centrum wyroczni, miejsce przepowiedni Pytii.

• Teatr Antyczny - z przepiękną panoramą na Parnas i gaj oliwny Amfissy, mieścił 5000 widzów. Niesamowita akustyka, która do dziś robi wrażenie.

• Stadion Delficki - jeden z najlepiej zachowanych starożytnych stadionów, scena Pytyjskich Igrzysk - drugich co do znaczenia po Olimpiadzie.

• Muzeum Archeologiczne w Delfach - jedno z najważniejszych muzeów w Grecji. Koniecznie trzeba zobaczyć posąg Rydwanisty z Delf – arcydzieło z brązu z 478 r. p.n.e., urzekające do dziś swoim realizmem i licznymi detalami.

Praktyczne informacje

• Lokalizacja: 180 km od Aten (ok. 2,5 godz. jazdy samochodem), droga prowadzi przez malownicze wsie, m.in. celebrycką dla Greków Arachovę.

• Najlepsza pora na wizytę: wiosna i jesień - przyjemna temperatura, mniejsze tłumy. Lato bywa gorące, ale znośne dzięki wysokości, a zimą warto połączyć wizytę z nartami na Parnasosie.

Dlaczego warto?

Delfy to coś więcej niż wykopaliska. To miejsce, gdzie natura, historia i duchowość splatają się w jedno. To tu, gdzie kiedyś pytano bogów o przyszłość, dziś odnajdujemy spokój i perspektywę. Magiczna energia tego miejsca nie pozostawia nikogo obojętnym.

Bonus Tip: Koniecznie wybierz się na spacer szlakiem do dawnego Kastrí - zachód słońca widziany stamtąd to niezapomniane przeżycie z panoramicznym widokiem na delficki krajobraz.

powiązany artykuł

Czy warto wybrać wakacje all-inclusive w Grecji: za i przeciw