Grecja, jako kraj Unii Europejskiej, musi spełniać surowe normy jakości wody pitnej. W praktyce oznacza to, że w wielu rejonach, zwłaszcza na kontynencie, woda z kranu jest bezpieczna do spożycia. Grecka Krajowa Organizacja Zdrowia Publicznego (EODY) potwierdza, że kranówka w większości kraju spełnia międzynarodowe standardy jakości. W dużych miastach woda jest regularnie badana i uzdatniana, dzięki czemu jakość bywa porównywalna z innymi krajami europejskimi. Co więcej, badanie światowe wykazało, że Grecja znajduje się w ścisłej czołówce Europy pod względem bezpieczeństwa wody pitnej (maksymalny wynik 100/100, ex aequo z kilkoma innymi krajami).

Mimo wysokich standardów, warto pamiętać, że jakość i smak wody mogą się różnić w zależności od regionu. Poniżej przedstawiamy regionalne różnice i zalecenia, gdzie można pić wodę prosto z kranu, a gdzie lepiej sięgnąć po butelkowaną.

Woda z kranu w dużych miastach 

W Atenach, Salonikach oraz większości dużych miast Grecji woda z wodociągów jest zazwyczaj zdatna do picia. Infrastruktura wodna jest w miarę nowoczesna, a woda pochodzi z chronionych źródeł. Przykładowo, aglomeracja ateńska czerpie wodę ze zbiorników położonych w czystych rejonach (m.in. jeziora Marathon i Yliki), co gwarantuje wysoką jakość wody dostarczanej mieszkańcom. Woda jest poddawana zaawansowanemu uzdatnianiu i ciągłemu monitoringowi, spełniając rygorystyczne normy UE. Zdarza się nawet, że wodociągi ateńskie zdobywają wyróżnienia za swoją jakość.

Mieszkańcy Aten i Salonik na ogół piją wodę z kranu bez obaw, a turyści również nie powinni mieć z tym problemu. Warto jednak zauważyć, że w niektórych starszych budynkach jakość może być obniżona przez stare rury, woda może mieć metaliczny posmak lub przebarwienia. Dlatego część osób, mimo dobrej jakości wody, wybiera do picia wodę butelkowaną lub używa filtrów, zwłaszcza jeśli wyczuje nietypowy smak chloru czy osad. Do gotowania woda kranowa nadaje się w pełni - gotowanie eliminuje drobnoustroje i nie wpływa negatywnie na smak potraw. Podsumowując, w dużych miastach Grecji kranówka jest bezpieczna, a ewentualne decyzje o wodzie butelkowanej wynikają częściej z przyzwyczajeń lub walorów smakowych niż z konieczności higienicznej.

Woda z kranu na greckich wyspach 

Wyspy greckie stanowią odrębną kwestię, ponieważ warunki wodne różnią się tam od kontynentu. Na większych wyspach, takich jak Kreta czy Rodos, infrastruktura wodociągowa jest lepiej rozwinięta. Kreta dysponuje własnymi źródłami wody (górskie zbiorniki, źródła), dzięki czemu w większych miastach (np. Heraklion) woda z kranu bywa bezpieczna do picia. Mimo to jej smak bywa twardy lub mineralny z uwagi na wapienne podłoże – niektórym może to przeszkadzać. W małych kreteńskich miejscowościach i wsiach zaleca się jednak ostrożność i korzystanie z wody butelkowanej.

Inaczej wygląda sytuacja na mniejszych i bardzo suchych wyspach. Santorini, Mykonos, Paros, Naksos i inne wyspy z archipelagu Cyklad nie mają wystarczających własnych źródeł słodkiej wody. Woda z kranu na Santorini nie jest zalecana do picia - z powodu ograniczonych zasobów pochodzi głównie z odsalania wody morskiej, co pogarsza jej smak i potencjalnie jakość. Lokalne władze i mieszkańcy wyraźnie zalecają turystom korzystanie tam z wody butelkowanej. Podobnie na Mykonos kranówka jest często wodą odsoloną o słonawym posmaku i niskiej wartości mineralnej. Choć technicznie jest uzdatniona, to nie wszyscy turyści tolerują jej smak, a niektóre osoby mogą odczuć dyskomfort żołądkowy, dlatego bezpieczniej jest wybrać wodę butelkowaną. Nawet w hotelach i restauracjach na Santorini czy Mykonos zazwyczaj podaje się wodę butelkowaną, a gości informuje, by nie pili wody z kranu.

Rodos to przykład wyspy, która ma lepsze zaopatrzenie w wodę. Dzięki większym opadom i zbiornikom retencyjnym, w stolicy wyspy (miasto Rodos) woda z kranu bywa zdatna do picia i spełnia standardy, choć może mieć delikatnie inną mineralizację. Natomiast na obszarach wiejskich Rodos czy małych wysepkach Dodekanezu woda może być mniej pewna - zaleca się tam profilaktycznie korzystać z wody butelkowanej lub przegotowanej, szczególnie w upalne miesiące, gdy zużycie wzrasta i jakość wody może się wahać. Ogólna zasada na wyspach brzmi: jeśli masz wątpliwości, wybierz wodę butelkowaną. Dotyczy to zwłaszcza małych i suchych wysp, gdzie lokalna kranówka często jest odsalana lub dowożona statkami, co negatywnie wpływa na jej smak i stabilną jakość.

Poza głównymi szlakami turystycznymi i dużymi miastami, jakość wody z kranu w Grecji może być bardziej zmienna. Mniejsze miejscowości na kontynencie często korzystają z lokalnych ujęć (np. studni głębinowych lub górskich strumieni). W wielu przypadkach woda jest tam czysta i pijalna, ale infrastruktura bywa przestarzała. Stare rury czy brak regularnych badań mogą skutkować pogorszeniem smaku, silniejszym chlorowaniem wody lub nawet zanieczyszczeniami mikrobiologicznymi. W odległych górskich wioskach Grecji mieszkańcy nieraz wolą przegotować wodę lub czerpać ją z pobliskich źródeł naturalnych, jeśli takie istnieją.

Dla turystów oznacza to, że na terenach wiejskich warto zachować ostrożność. Jeśli odwiedzamy małą miejscowość i nie mamy pewności co do jakości wody, lepiej zapytać miejscowych albo sięgnąć po wodę butelkowaną. Greckie służby sanitarne reagują na lokalne incydenty, np. w 2024 r. po skażeniu wodociągu w środkowej Grecji zalecono mieszkańcom, by nie pili wody z kranu bez przegotowania (musieli gotować wodę 3 minuty przed użyciem). Takie przypadki są rzadkie, ale pokazują, że w małych miejscowościach mogą wystąpić problemy z siecią wodną. Dlatego w podróży przez prowincjonalną Grecję dobrze mieć filtr do wody lub zapas butelkowanej na wszelki wypadek. Warto dodać, że nawet jeśli picie prosto z kranu budzi obawy, zazwyczaj woda ta nadaje się do mycia zębów czy gotowania - wysoka temperatura zabija potencjalne drobnoustroje, a krótkotrwały kontakt z organizmem (np. przy płukaniu ust) nie powinien zaszkodzić.

Praktyczne porady dla turystów

Poniżej zebraliśmy kilka praktycznych wskazówek, które pomogą bezpiecznie korzystać z wody podczas wakacji w Grecji:

• Jak sprawdzić, czy woda z kranu jest zdatna do picia? Najprostszym sposobem jest spytać lokalnych mieszkańców lub personel hotelu o jakość wody - oni najlepiej wiedzą, czy kranówka jest bezpieczna do picia w danym miejscu. Warto też zwrócić uwagę na smak i zapach: jeśli woda z kranu ma nietypowy, chemiczny zapach lub słonawy posmak, lepiej jej nie pić na surowo. W takich sytuacjach sięgnij po butelkowaną albo przegotuj wodę (gotowanie przez minutę czy użycie filtrującej butelki znacznie podnosi bezpieczeństwo). Coraz więcej turystów wozi ze sobą podróżne filtry do wody – proste filtry w butelce lub nakładki na kran potrafią usunąć posmak chloru i zanieczyszczenia, czyniąc lokalną wodę pitną bardziej znośną.

• Gdzie można bezpiecznie uzupełniać butelki wielokrotnego użytku? Grecja stawia coraz mocniej na ekologiczne rozwiązania, dlatego publiczne ujęcia wody i automaty do jej filtrowania stają się powszechne. W wielu miastach, w parkach czy przy atrakcjach turystycznych można znaleźć źródełka z pitną wodą. Przykładowo w Atenach turyści mogą napełnić butelki przy fontannach w Ogrodach Narodowych czy na wzgórzu Akropolu – władze zachęcają do korzystania z tych punktów zamiast kupowania kolejnych plastików. Ponadto w wielu kawiarniach czy tawernach obsługa chętnie uzupełni nam butelkę wodą z kranu (zwłaszcza w miejscach, gdzie woda jest dobrej jakości) - wystarczy grzecznie poprosić, a zazwyczaj zrobimy coś mile widzianego dla planety i naszego portfela.

• Ceny i dostępność wody butelkowanej w Grecji. Woda butelkowana jest w Grecji łatwo dostępna i niedroga. Kupimy ją dosłownie wszędzie: od supermarketów i kiosków (periptero) po promy i stanowiska przy plażach. Co ważne, ceny małych butelek są regulowane prawnie - tradycyjnie półlitrowa butelka wody kosztowała maksymalnie 0,50€ w całym kraju (nawet na lotnisku), a od 2024 roku limit ten podniesiono do 0,60€. W praktyce 1,5-litrowa butelka znanej marki kosztuje zwykle około 0,5 - 1 euro w sklepie, zależnie od regionu. W restauracjach również woda jest tania: często za duży dzbanek lub butelkę 1L płaci się 1- 2€ (czasem jest doliczana jako niewielka pozycja do rachunku). Woda butelkowana występuje zarówno gazowana, jak i niegazowana – lokalne marki (np. Zaro’s, Theoni, Loutraki) są dobrej jakości i często warto spróbować regionalnej wody mineralnej. Ponieważ koszt jest niski, wiele osób na wszelki wypadek wybiera wodę butelkowaną, zwłaszcza w regionach o gorszej opinii kranówki. Dostępność nie stanowi problemu. Sklepy i stoiska z wodą znajdziemy nawet w małych wioskach, a na turystycznych wyspach dostawy wody butelkowanej są priorytetem w sezonie.

• Lokalne zwyczaje związane z piciem wody. W kulturze greckiej woda zajmuje ważne miejsce, a gościnność nakazuje ugoszczenie przybysza szklanką wody. W praktyce oznacza to, że w restauracjach i kawiarniach zazwyczaj otrzymamy wodę, często zanim jeszcze zamówimy. Bywa, że jest to gratisowa karafka wody z kranu (zwłaszcza w miejscach, gdzie jej jakość nie budzi zastrzeżeń), a czasem od razu przynoszona jest butelkowana woda mineralna. W typowej greckiej kawiarni do filiżanki kawy niemal zawsze podaje się szklankę chłodnej wody - zazwyczaj z kranu, bo w miastach jest ona dobrej jakości. Jednak w mocno turystycznych miejscowościach obsługa często zakłada, że turyści wolą wodę butelkowaną, i taką podaje domyślnie (warto wiedzieć, że za taką butelkę w restauracji zapłacimy symboliczne kilkadziesiąt eurocentów, co jest normalną praktyką). 

Mieszkańcy Grecji na co dzień mają podzielone nawyki: w dużych miastach wielu pije kranówkę bez problemu, ale na wyspach czy na prowincji sporo osób kupuje zgrzewki wody butelkowanej do domu. Starsze pokolenia często bardziej ufają wodzie ze źródeł niż wodociągom - nie zdziwmy się widząc, że lokalni mieszkańcy napełniają baniaki przy ulicznych źródełkach z wodą spływającą z gór. Takie publiczne studzienki z czystą wodą źródlaną spotkać można w wielu górzystych regionach Grecji i są one od pokoleń wykorzystywane przez lokalną ludność. Korzystając z nich, warto upewnić się, że woda faktycznie pochodzi z naturalnego źródła i jest regularnie używana (stojąca woda w rurach może być niepewna). Generalnie jednak Grecy ufają wodzie z górskich źródeł - to część ich zwyczaju, podobnie jak podawanie wody do posiłku i napojów. Turyści również mogą śmiało korzystać z tej gościnności i pytać o “kranówkę” w restauracji -w wielu miejscach z przyjemnością zostaniemy obsłużeni dzbankiem chłodnej wody z kranu na życzenie.

Czy woda z kranu w Grecji nadaje się do picia? W dużej mierze tak, ale zależy to od regionu. Na kontynencie i w większych miastach (jak Ateny czy Saloniki) kranówka jest na ogół bezpieczna - spełnia normy UE, jest kontrolowana i pije ją na co dzień wielu mieszkańców. Natomiast na wielu wyspach i w małych miejscowościach lepiej zachować ostrożność – tamtejsza woda bywa odsalana lub dowożona, przez co ma gorszy smak i potencjalnie niższą jakość. Turyści planujący podróż powinni sprawdzić lokalne zalecenia (hotel czy gospodarze chętnie podpowiedzą) i w razie wątpliwości korzystać z powszechnie dostępnej wody butelkowanej. 

Na szczęście woda w Grecji jest tania, a alternatywne rozwiązania a naturalne źródła - pozwalają łatwo ugasić pragnienie bez ryzyka. Dzięki świadomości regionalnych różnic i przestrzeganiu prostych wskazówek, możemy bez obaw cieszyć się greckim słońcem, kuchnią i - oczywiście - szklanką orzeźwiającej wody, czy to z kranu, czy z butelki.

Na zdrowie!

Źródło: KeepItGreece

powiązany artykuł

Nowy Rok w Grecji: Co robią Grecy w Sylwestra?